Παρά την υποχώρηση της υγειονομικής κρίσης, ο δρόμος της ανάκαμψης για τις ευρωπαϊκές οικονομίες, παραμένει δύσκολος. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιουργεί ένα περιβάλλον ακραίας αβεβαιότητας, το οποίο εντείνει την τρέχουσα ενεργειακή κρίση, αυξάνει τις πληθωριστικές πιέσεις και επιβραδύνει την ανάπτυξη, ενώ τα δημοσιονομικά περιθώρια αντίδρασης των κυβερνήσεων εξαντλούνται, μετά από δύο χρόνια πανδημίας.
Η δυναμική ανάπτυξη που σημειώθηκε στη διάρκεια του 2021 επιβεβαίωσε ότι η ελληνική οικονομία έχει «χτίσει» πλέον ισχυρότερες αντοχές, ως αποτέλεσμα και των σημαντικών μεταρρυθμίσεων που υλοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Η τρέχουσα συγκυρία, όμως, αναδεικνύει με ακόμη μεγαλύτερη έμφαση την ανάγκη για μετάβαση σε ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο, το οποίο θα είναι βιώσιμο και περισσότερο ανθεκτικό στις αναταράξεις του διεθνούς περιβάλλοντος. Ένα μοντέλο που θα στηρίζεται στην παραγωγή εξαγώγιμων προϊόντων και υπηρεσιών με υψηλότερη προστιθέμενη αξία, θα ενσωματώνει καινοτομία και νέες τεχνολογίες, θα δημιουργεί ποιοτικές θέσεις εργασίας.
Ο τουρισμός έχει στηρίξει την ελληνική οικονομία στις πιο σκοτεινές περιόδους της. Είναι και θα παραμείνει στρατηγικός πυλώνας ανάπτυξης και εξωστρέφειας για τη χώρα. Είναι, όμως, απαραίτητο να επιδιώξουμε ένα περισσότερο διαφοροποιημένο αναπτυξιακό μείγμα, με στρατηγική ενίσχυση νέων, δυναμικών και εξωστρεφών παραγωγικών κλάδων. Τα κονδύλια που έχει εξασφαλίσει η χώρα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ, είναι μια μεγάλη ευκαιρία να κινηθούμε ταχύτερα σε αυτή την κατεύθυνση.
Η επιτυχημένη διαχείριση των πόρων της νέας περιόδου περνά μέσα από την αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων. Τα χρονοδιαγράμματα είναι ασφυκτικά και η Ελλάδα πρέπει να υπερδιπλασιάσει στα επόμενα χρόνια τις δαπάνες αποπληρωμής έργων, προκειμένου να απορροφήσει το σύνολο των κονδυλίων. Χρειάζεται επομένως οι μηχανισμοί της Δημόσιας Διοίκησης να κινηθούν ταχύτερα απ’ ότι στο παρελθόν, ώστε να υπάρξει ικανός αριθμός ώριμων έργων, που θα μπορέσουν να υλοποιηθούν έγκαιρα και σωστά.
Εξίσου σημαντική ανάγκη είναι να διασφαλιστεί η πρόσβαση των μικρότερων ειδικά επιχειρήσεων στις δράσεις και τα προγράμματα της νέας περιόδου, με δεδομένο ότι ένα σημαντικό μέρος των ενισχύσεων θα έχουν τη μορφή δανείων μέσω του τραπεζικού συστήματος. Θα πρέπει να σχεδιαστούν εργαλεία προσαρμοσμένα στα μεγέθη και στις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και να δημιουργηθούν μηχανισμοί συμβουλευτικής υποστήριξης, ώστε όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις να μπορέσουν να διαμορφώσουν επιλέξιμα επιχειρηματικά σχέδια και να αντλήσουν χρηματοδότηση για την υλοποίησή τους.
Παρά τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες που προέρχονται από το διεθνές περιβάλλον, η ελληνική οικονομία μπορεί στα επόμενα χρόνια να κάνει ένα μεγάλο άλμα μπροστά. Είναι στο χέρι μας να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες και να διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για μια ανάπτυξη με δυναμισμό, διάρκεια και οφέλη για όλους.
Γιάννης Μπρατάκος
Πρόεδρος ΕΒΕΑ