Οι δύο νέες νομικές οντότητες που έχουν θεσμοθετηθεί με την τελευταίο νόμο 5037 του 2023 (ΦΕΚ 78Α/28-3-2023) είναι οι: Οι Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας (ΚΑΕ) και οι Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών (ΕΚΠ), οι οποίες έρχονται να αντικαταστήσουν ουσιαστικά τις Ενεργειακές Κοινότητες του ν. 4513/2018 που γνωρίζαμε μέχρι τώρα.
Οι «παλαιές» Εν. κοινότητες του ν.4513/2018 μπορούν να συνεχίσουν την λειτουργίας τους ή να μετατραπούν σε Κ.Α.Ε. ή Ε.Κ.Π. αντίστοιχα.
Βασικές ομοιότητες
Και οι δύο είναι αστικοί συνεταιρισμοί του ν. 1667/1986 (Α’ 196) με αντικείμενο την άσκηση των δραστηριοτήτων που προβλέπονται στους αντίστοιχους νόμους. Και οι δύο δεν έχουν ως κύριο σκοπό το οικονομικό κέρδος, αλλά να προσφέρουν περιβαλλοντικό, οικονομικό και κοινωνικό όφελος στα μέλη τους και στις τοπικές περιοχές δραστηριοποίησής τους.
Μέλη
Και οι δύο μπορούν να έχουν μέλη τους :
- φυσικά πρόσωπα συμπεριλαμβανομένων των δημοσίων υπαλλήλων
- Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α’ και β’ βαθμού
Πέραν των ανωτέρω, οι ΚΑΕ μπορούν να έχουν σαν μέλη τους, Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (Μ.Μ.Ε.) συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών συνεταιρισμών των αστικών συνεταιρισμών του ν. 1667/1986 (Α’ 196) ή/και επιχειρήσεις που ανήκουν σε Ο.Τ.Α α’ και β’ βαθμού καθώς και νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Από την άλλη οι Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών, πέρα των φυσικών προσώπων, μπορούν να έχουν ως μέλη τους
- Επιχειρήσεις που ανήκουν σε Ο.Τ.Α α’ και β’ βαθμού
- νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου,
- αγροτικούς συνεταιρισμούς και αστικούς συνεταιρισμούς του ν. 1667/1986 (Α’ 196)
Και στις δύο οντότητες, ο ελάχιστος αριθμός μελών είναι τριάντα (30) μέλη, υπό την επιφύλαξη των ακολούθων:
- είκοσι (20) μέλη, αν έχει έδρα σε δήμο νησιωτικής περιοχής με πληθυσμό κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή,
- δεκαπέντε (15) μέλη, σε περίπτωση που συμμετέχουν τουλάχιστον δεκαπέντε (15) Μ.Μ.Ε. για τις ΚΑΕ, και δεκαπέντε (15) νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου για τις ΕΚΠ
- τρία (3) μέλη, αν συμμετέχει τουλάχιστον ένας (1) Ο.Τ.Α α’ ή β’ βαθμού και τα άλλα δύο (2) μέλη είναι είτε επιχειρήσεις που ανήκουν κατά εκατό τοις εκατό (100%) σε Ο.Τ.Α α’ ή β’ βαθμού, είτε Ο.Τ.Α. α’ ή β’ βαθμού.
Και στις δύο οντότητες, κάθε μέλος μπορεί να κατέχει πέραν της υποχρεωτικής συνεταιριστικής μερίδας και μια ή περισσότερες προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες, με ανώτατο όριο συμμετοχής στο συνεταιριστικό κεφάλαιο, είκοσι τοις εκατό (20%), με εξαίρεση τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α’ και β’ βαθμού και επιχειρήσεις που ανήκουν κατά εκατό τοις εκατό (100%) σε Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού, οι οποίοι μπορούν να συμμετέχουν έκαστος στο συνεταιριστικό κεφάλαιο με ανώτατο όριο το σαράντα τοις εκατό (40%), ενώ κάθε μέλος, ανεξαρτήτως του αριθμού των συνεταιριστικών μερίδων που κατέχει, συμμετέχει στη γενική συνέλευση με μία (1) μόνο ψήφο.
Η μεταβίβαση συνεταιριστικής μερίδας σε έτερο μέλος ή σε τρίτο, υπό την επιφύλαξη του άρθρου 6Γ, γίνεται σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 3 του ν. 1667/1986 (Α` 196), αφού κοινοποιηθεί εγγράφως στο Διοικητικό Συμβούλιο η γραπτή συμφωνία του μεταβιβάζοντος και του αποκτώντος με βέβαιη χρονολογία. Ακολούθως και εντός ενός (1) μηνός, το διοικητικό συμβούλιο υποβάλλει επικαιροποιημένο κατάλογο μελών με αναφορά στις αντίστοιχες συνεταιριστικές μερίδες στο ΓΕΜΗ.
Τα μέλη των Κ.Α.Ε. και των Ε.Κ.Π. δεν μπορούν να είναι μέλη σε άλλη αντίστοιχα Κ.Α.Ε. ή Ε.Κ.Π που δραστηριοποιείται στην ίδια Περιφέρεια. Εξαίρεση αποτελούν Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού και επιχειρήσεις που ανήκουν κατά εκατό τοις εκατό (100%) σε Ο.Τ.Α α’ και β’ βαθμού όπου μπορούν να συμμετέχουν σε περισσότερες από μια Κ.Α.Ε ή αντίστοιχα Ε.Κ.Π. καθώς και αγροτικοί συνεταιρισμοί μπορούν να συμμετέχουν σε μια ή περισσότερες Κ.Α.Ε ή αντίστοιχα Ε.Κ.Π. ως μέλη, ανεξαρτήτως αν στην ίδια Κοινότητα συμμετέχουν και μέλη που ανήκουν στον ίδιο αγροτικό συνεταιρισμό.
Μέλη που συμμετέχουν σε Ενεργειακές Κοινότητες του ν. 4513/2018 (Α’ 9) έχουν δικαίωμα συμμετοχής τόσο σε Κ.Α.Ε όσο και σε Ε.Κ.Π. με τις παραπάνω προϋποθέσεις (μη συμμετοχής σε άλλη ΚΑΕ ή ΕΚΠ της Περιφέρειας δραστηριότητας αντίστοιχα).
Στην περίπτωση ΚΑΕ ή ΕΚΠ η οποία έχει περιλάβει στο καταστατικό της, επιπλέον δραστηριότητες που ασκούνται σύμφωνα με τον νόμο από τις ΚΑΕ- σύμφωνα με την παρ. 16β του άρθρου 2 του ν.3468/2002: "Τουλάχιστον το πενήντα τοις εκατό (50%) συν ένα των μελών πρέπει να σχετίζονται με τον τόπο στον οποίο βρίσκεται η περιφέρεια δραστηριότητας της Ε.Κοιν. και συγκεκριμένα τα φυσικά πρόσωπα - μέλη να έχουν πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητο το οποίο βρίσκεται εντός της Περιφέρειας δραστηριότητας της Ε.Κοιν. ή να είναι δημότες δήμου της Περιφέρειας αυτής, ενώ τα νομικά πρόσωπα μέλη να έχουν την έδρα τους εντός της Περιφέρειας δραστηριότητας της Ε.Κοιν." (εγγύτητα των μελών).
Όργανα της ΚΑΕ και της ΕΚΠ είναι η γενική συνέλευση, η οποία απαρτίζεται από όλα τα μέλη της και το Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο, αποτελείται από τρία (3) τουλάχιστον μέλη, τα οποία εκλέγονται από τη γενική συνέλευση. Η συγκρότηση, η λειτουργία και κάθε ειδικότερο θέμα σχετικά με τα ως άνω όργανα ρυθμίζονται από τον ν. 1667/1986 περί Αστικών Συνεταιρισμών»
Πλεονάσματα χρήσης
Και οι δύο οντότητες, υποχρεούνται από τα πλεονάσματα έκαστης χρήσης να έχουν:
- τουλάχιστον το δέκα τοις εκατό (10%) για τον σχηματισμό του τακτικού αποθεματικού.
- τουλάχιστον εβδομήντα τοις εκατό (70%) παραμένουν, υπό τη μορφή έκτακτων ή ειδικών αποθεματικών και διατίθενται, με απόφαση της γενικής συνέλευσης
- Μετά την αφαίρεση των προαναφερθέντων αποθεματικών μπορούν να διανέμουν στα μέλη τους τα πλεονάσματα χρήσης, αν υπάρχει σχετική πρόβλεψη στο καταστατικό
Εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών (3) μηνών από την καταχώριση στο Μητρώο, προσκομίζεται στην αρμόδια υπηρεσία του Γ.Ε.ΜΗ. πρακτικό της προσωρινής διοικητικής επιτροπής ή του Διοικητικού Συμβουλίου για την πιστοποίηση της καταβολής του συνεταιριστικού κεφαλαίου, όπως ορίζεται στο Καταστατικό. Αν δεν προσκομιστεί το ανωτέρω πρακτικό, εντός τριών (3) μηνών, το Γ.Ε.ΜΗ. προβαίνει σε διαγραφή της Κ.Α.Ε. ή της Ενεργειακής Κοινότητας Πολιτών από το οικείο Μητρώο. Με την επιφύλαξη της εκπλήρωσης των προϋποθέσεων των άρθρων 6Β και 6Γ (αριθμός μελών, ιδιότητα αυτών κλπ), σε περίπτωση μερικής καταβολής ή μη καταβολής από μέλος ή μέλη του συνεταιριστικού κεφαλαίου, η προσωρινή διοικητική επιτροπή ή το διοικητικό συμβούλιο υποβάλλει και κωδικοποιημένο κείμενο του ισχύοντος καταστατικού, το οποίο περιλαμβάνει αντίστοιχη μείωση του συνεταιριστικού κεφαλαίου και των συνεταιριστικών μερίδων.
Το πρακτικό της γενικής συνέλευσης για την εκλογή του διοικητικού συμβουλίου και το πρακτικό του διοικητικού συμβουλίου για τη συγκρότησή του σε σώμα και την κατανομή αρμοδιοτήτων εκπροσώπησης υποβάλλονται μέσα σε είκοσι (20) ημέρες, από την υπογραφή τους, για την καταχώρισή τους στο Γ.Ε.ΜΗ.
Ο ισολογισμός και ο λογαριασμός αποτελεσμάτων χρήσης, μαζί με την έκθεση του διοικητικού συμβουλίου και των ελεγκτών δημοσιεύονται στο Γ.Ε.ΜΗ., μέσα σε είκοσι (20) ημέρες από την έγκρισή τους, διά της ετήσιας τακτικής γενικής συνέλευσης.
Απαγορεύεται κάθε είδους συμμετοχή Κ.Α.Ε. ή ΕΚΠ σε εταιρικό μετασχηματισμό με οποιαδήποτε ιδιότητα, ιδίως ως απορροφώμενη, απορροφώσα, συγχωνευόμενη, διασπώμενη, εισφέρουσα, επωφελούμενη, συνιστώμενη (νέα) ή μετατρεπόμενη.»
Κύριες διαφορές
Δραστηριότητες: Οι ΚΑΕ έχουν από τον νόμο μεγαλύτερο εύρος δραστηριοτήτων ενώ απολαμβάνουν οικονομικά κίνητρα και μέτρα στήριξης (πχ απαλλαγή από εγγυητικές επιστολές κλπ). Οι Ε.Κ.Π. μπορούν να ασκούν επιπλέον και τις δραστηριότητες των Κοινοτήτων Ανανεώσιμης Ενέργειας (K.A.E.)και να απολαμβάνουν τα οικονομικά κίνητρα και μέτρα στήριξης των Κ.Α.Ε., σύμφωνα με το άρθρο 6ΙΣΤ του ως άνω νόμου, εφόσον εφαρμόζεται η παρ. 6Γ του άρθρου 3 του ιδίου νόμου, περί εγγύτητας των μελών. Δηλαδή θα πρέπει: "Τουλάχιστον το πενήντα τοις εκατό (50%) συν ένα των μελών πρέπει να σχετίζονται με τον τόπο στον οποίο βρίσκεται η περιφέρεια δραστηριότητας της Ε.Κοιν. και συγκεκριμένα τα φυσικά πρόσωπα - μέλη να έχουν πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητο το οποίο βρίσκεται εντός της Περιφέρειας δραστηριότητας της Ε.Κοιν. ή να είναι δημότες δήμου της Περιφέρειας αυτής, ενώ τα νομικά πρόσωπα μέλη να έχουν την έδρα τους εντός της Περιφέρειας δραστηριότητας της Ε.Κοιν."
Έκταση δραστηριοτήτων
Οι ΕΚΠ μπορούν να δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από μία Περιφερειακή ενότητα σε αντίθεση με τις ΚΑΕ οι οποίες μπορούν να δραστηριοποιούνται σε μία μόνο Περιφέρεια.