Το στοίχημα της επόμενης ημέρας
Σε λίγες ημέρες ξεκινά στη Βουλή η συζήτηση για τον Προϋπολογισμό του 2026 – μια διαδικασία που δεν αφορά μόνο τη δημοσιονομική ισορροπία, αλλά κυρίως τη στρατηγική κατεύθυνση της ελληνικής οικονομίας για τα επόμενα χρόνια. Το διεθνές περιβάλλον παραμένει ασταθές: γεωπολιτικές εντάσεις, μεταβαλλόμενες τιμές ενέργειας, εντεινόμενος ανταγωνισμός και μια Ευρώπη που αναζητεί νέο βηματισμό. Σε αυτό το πλαίσιο, το πραγματικό ερώτημα είναι ένα. Μετά το Ταμείο Ανάκαμψης, τι; Η Ελλάδα οφείλει να κινηθεί γρήγορα και αποφασιστικά προς ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που δεν θα εξαρτάται από εξωτερικές ροές χρηματοδότησης, αλλά από την εγχώρια παραγωγικότητα, την τεχνολογική αναβάθμιση και τη σταθερή ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Η μετάβαση αυτή απαιτεί πρώτα απ’ όλα ένα φιλικό, σταθερό και προβλέψιμο επενδυτικό περιβάλλον: σταθερό φορολογικό πλαίσιο, ταχύτερη και πιο αποτελεσματική Δικαιοσύνη, απλούστερη ρυθμιστική λειτουργία και θεσμούς που λειτουργούν με ταχύτητα, διαφάνεια και συνέχεια. Την ίδια στιγμή, η ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης υπενθυμίζει με σαφήνεια ότι η περίοδος της άφθονης χρηματοδότησης τελειώνει. Από εδώ και πέρα, η ανάπτυξη θα προέρχεται κυρίως από τις ίδιες τις επενδύσεις, την εξωστρέφεια, τις εξαγωγές, την καινοτομία. Η επόμενη ημέρα χρειάζεται ένα εθνικό επενδυτικό σχέδιο με τρεις προτεραιότητες.
Πρώτον, παραγωγικές επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας, που δημιουργούν τεχνογνωσία και ποιοτικές θέσεις εργασίας. Δεύτερον, στοχευμένη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, που θωρακίζει την ανταγωνιστικότητα χωρίς να επιβαρύνει δυσανάλογα τις επιχειρήσεις. Τρίτον, αναβάθμιση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με έμφαση στη χρηματοδότηση, στα εργαλεία scaling up και στη διεθνοποίησή τους.
Καμία όμως αναπτυξιακή στρατηγική δεν μπορεί να είναι βιώσιμη χωρίς επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό. Η αγορά εργασίας αλλάζει ριζικά. Νέες τεχνολογίες, τεχνητή νοημοσύνη, ανάγκη για advanced digital skills και για συνεχή αναβάθμιση γνώσεων. Αυτό που λείπει σήμερα δεν είναι μόνο οι δεξιότητες, αλλά και η γέφυρα μεταξύ εκπαίδευσης, κατάρτισης και πραγματικών αναγκών των επιχειρήσεων.
Η Ελλάδα χρειάζεται ένα συνεκτικό σύστημα upskilling και reskilling, βασισμένο σε δεδομένα, με πιστοποίηση ποιότητας και πραγματικό αντίκρισμα στην παραγωγικότητα. Η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα έχει αποδείξει ότι διαθέτει ανθεκτικότητα και εξωστρέφεια. Αυτό που χρειάζεται σήμερα είναι ένα περιβάλλον που επιβραβεύει την προσπάθεια, μειώνει τα εμπόδια και επιτρέπει στις επιχειρήσεις να σχεδιάζουν σε βάθος χρόνου. Τα τελευταία χρόνια κερδίσαμε ένα κρίσιμο στοίχημα: τη σταθερότητα. Τώρα πρέπει να κερδίσουμε το επόμενο: τη σύγκλιση με τις πιο προηγμένες οικονομίες της Ευρώπης σε παραγωγικότητα, καινοτομία, εισοδήματα και ποιότητα εργασίας. Οι προκλήσεις είναι σημαντικές, αλλά η ευκαιρία ακόμη μεγαλύτερη. Η Ελλάδα διαθέτει δημοσιονομική σταθερότητα, τεχνολογική δυναμική, ισχυρά χρηματοδοτικά εργαλεία και ικανό ανθρώπινο δυναμικό με δημιουργικές φιλοδοξίες. Η αξιοποίηση αυτών των δυνατοτήτων απαιτεί συνέπεια, συνεργασία και μια καθαρή εθνική στρατηγική. Η συζήτηση για τον Προϋπολογισμό δεν είναι μια τυπική κοινοβουλευτική διαδικασία. Είναι μια αφορμή για να διαμορφώσουμε μαζί ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης για τη χώρα ένα μοντέλο πιο ανταγωνιστικό, πιο παραγωγικό και πιο δίκαιο. Η Ελλάδα έχει μπροστά της μια μοναδική ευκαιρία. Δεν πρέπει να τη χάσει.
