Α. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Διοικητού της Εθνικής Τράπεζας της Σερβίας (ΝBS) κας Tabakovic, οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στη χώρα, στο τέλος Οκτωβρίου, ανήλθαν σε 4,47 δισ. ευρώ. Το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους η αξία των ΑΞΕ ανερχόταν στα 2,3 δισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι οι ξένες επενδύσεις έχουν σχεδόν διπλασιαστεί σε διάστημα τεσσάρων μηνών.

Τα τελευταία στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στον ιστότοπο της NBS αναφέρονται στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους και σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, τα περισσότερα κεφάλαια προέρχονται από την Κίνα, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο. Το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους οι κινεζικές εταιρείες επένδυσαν 697,9 εκατ. ευρώ, ακολουθούμενες από εταιρείες από την Ολλανδία που επένδυσαν 527,8 εκατ. ευρώ, το Λουξεμβούργο με επενδύσεις ύψους 312,3 εκατ. ευρώ και τη Μεγάλη Βρετανία, με επενδύσεις ύψους 284,9 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία, για πρώτη φορά από το 2010, καταγράφεται έλλειμμα στις γερμανικές επενδύσεις (- 60,8 εκ), γεγονός που σημαίνει ότι περισσότερες γερμανικές επενδύσεις έφυγαν από τη χώρα από όσες εισήλθαν. Συλλογικά, ο μεγαλύτερος επενδυτής στη Σερβία είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι συνολικές επενδύσεις όλων των κρατών μελών το πρώτο εξάμηνο του έτους ανήλθαν σε περισσότερο από 1 δισ. ευρώ.

Η NBS είναι η μόνη που δημοσιεύει επίσημα στοιχεία για τις άμεσες ξένες επενδύσεις ανά χώρα και κλάδο δραστηριότητας.

Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Αναπτυξιακής Υπηρεσίας της Σερβίας (RAS) φέτος έχουν ξεκινήσει επίσημα την παραγωγή (είτε ως νεοσύστατες εταιρείες είτε ως επέκταση εγκαταστάσεων) οι Nestle, Schiebel, CE Industries, Spintes, Linglong, Lianbo, Mattoni 1873, OCSial και Puatos. Επίσης αναφέρεται ότι μερικά από τα σημαντικότερα έργα που ξεκίνησαν να υλοποιούνται το 2024 (είτε ως μελλοντικές νεοσύστατες μονάδες είτε ως επεκτάσεις) είναι από τις εταιρείες JFE Shoji, PWO SEE, Muehlabauer, Ariston, Continental, Minth, Kromber&Schubert και Stada/Hemofarm.

Αναλυτικότερα, η εταιρεία Knjaz Miloš (εμφιαλωμένο νερό και ποτά), της οποίας ο ιδιοκτήτης είναι η Mattoni 1873, άνοιξε νέο εργοστάσιο τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους στο οποίο επένδυσε 28,5 εκατομμύρια ευρώ.
Η κινεζική εταιρεία Linglong, η μεγαλύτερη επένδυση Greenfield στη Σερβία, ξεκίνησε τη σειριακή παραγωγή ελαστικών τον Σεπτέμβριο. Η κατασκευή του κινεζικού εργοστασίου Shangdong Linglong στο Zrenjanin ξεκίνησε στις 30 Μαρτίου 2019, ενώ η δοκιμαστική παραγωγή ελαστικών φορτηγών ξεκίνησε το 2023 και ακολούθησε η παραγωγή ελαστικών για επιβατικά οχήματα στις αρχές του 2024. Η αξία αυτής της επένδυσης είναι περισσότερο από 1 δισ. δολάρια.

Τον Ιούλιο ξεκίνησε η κατασκευή του εργοστασίου της ιταλικής εταιρείας Ariston, όπου θα παράγονται ηλεκτρικές οικιακές συσκευές. Η συνολική επένδυση της ιταλικής εταιρείας θα ανέλθει στα 75 εκατ. ευρώ.
Στην Preljina κοντά στο Čačak, τέθηκε ο θεμέλιος λίθος τον Μάιο για την κατασκευή ενός νέου εργοστασίου της γερμανικής εταιρείας PWO Group, που παράγει ανταλλακτικά και εξοπλισμό για μηχανοκίνητα οχήματα, στο οποίο θα επενδυθούν 89 εκατομμύρια ευρώ.

Τον Απρίλιο τέθηκε σε λειτουργία το πρώτο εργοστάσιο της Lianbo Precision Technology στην Ευρώπη. Πρόκειται για κινεζική εταιρεία που παράγει μεταλλικά μέρη για όλους τους τύπους κινητήρων στην αυτοκινητοβιομηχανία και θα επενδύσει πάνω από 57,4 εκατομμύρια ευρώ

Το νέο εργοστάσιο παραγωγής της αμερικανικής εταιρείας παραγωγής ψυκτικού εξοπλισμού «Modine» άνοιξε τον Μάιο και επενδύθηκαν περισσότερα από 27 εκατ. ευρώ.

Β. Σύμφωνα με την μελέτη της Ernst & Young Serbia, «Business Pulse» η οποία επισυνάπτεται, οι εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) στη Σερβία ανήλθαν την περίοδο Ιανουάριος – Ιούλιος τ.έ. σε περίπου 2,9 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση περίπου 15% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Επιπλέον, η EY σημειώνει στην ανάλυσή της τις εξής αλλαγές:

Κατά κύριο λόγο, είναι αισθητή η αύξηση των ξένων επενδύσεων στον τομέα των εξορύξεων. Το 2024, περίπου το ένα τέταρτο των ΑΞΕ πραγματοποιήθηκε σε αυτόν τον τομέα. Πέρυσι, οι επενδύσεις αυτές αποτελούσαν περίπου το 16% των συνολικών ΑΞΕ και την περίοδο 2010-2022 ήταν μόλις στο 7%. Το 2021 και το 2022 επενδύθηκαν περίπου 110-120 εκατ. ευρώ ετησίως στις εξορύξεις, ενώ το 2023 το αντίστοιχο ποσό εκτινάχθηκε στα 703 εκατ. ευρώ, ενώ, μόνο στο δεύτερο τρίμηνο του 2024 ανήλθαν σε 583 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, φαίνεται πως οι αυξητικές τάσεις των κινεζικών επενδύσεων σχετίζονται με τις ανωτέρω παρατηρήσεις. Από το 2018 παρατηρείται συνεχής αύξηση αυτών, η οποία έχει ενταθεί σημαντικά από το 2022 και μετά, σημειώνοντας αύξηση 30% κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024, έναντι περίπου 1-2% την περίοδο πριν από το 2018.

Στη συνέχεια η έρευνα τονίζει ότι το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, το 49% των ΑΞΕ προήλθε από την ΕΕ, 28% από την Κίνα, ενώ το υπόλοιπο 23% κατανέμεται σε όλες τις υπόλοιπες χώρες. Αντίθετα, το 2019, το 60% όλων των ΑΞΕ στη Σερβία προέρχονταν από την ΕΕ και μόνο το 8% από την Κίνα.

Τέλος, σύμφωνα με την ΕΥ οι επενδύσεις που σχετίζονται με την αυτοκινητοβιομηχανία, συνεχίζουν να αυξάνονται με σταθερό ρυθμό και πλέον προσελκύουν τη μερίδα του λέοντος στις συνολικές επενδύσεις στη μεταποίηση. Ωστόσο, παρατηρείται και μια ακόμη σημαντική τάση – η μεγάλη αύξηση των επενδύσεων στις κατασκευές. Από το 2019, χωρίς να υπολογιστεί το έτος πανδημίας του 2020, πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως εισέρχονται στη Σερβία στον τομέα αυτό. Μέχρι το 2022, οι επενδύσεις στη μεταποιητική βιομηχανία ήταν υψηλότερες από εκείνες στις κατασκευές, ωστόσο το 2022, σχεδόν 1,8 δισ. ευρώ ξένου συναλλάγματος επενδύθηκε σε αυτόν τον τομέα, ενώ η μεταποιητική βιομηχανία έλαβε 1,5 δισ. ευρώ.

H έρευνα περιλαμβάνει αναλύσεις για επιμέρους τομείς τις Σερβικής Οικονομίας, όπως αυτούς της γεωργίας, της ενέργειας, των κατασκευών, των τροφίμων και του εμπορίου.

Επίσης, επισυνάπτεται και έτερη μελέτη της E&Y για τις πρόσφατες μακροοικονομικές εξελίξεις εδώ και εδώ.