Σας καλωσορίζω στο ΕΒΕΑ και σας ευχαριστώ που συμμετέχετε στην αποψινή μας συνεδρίαση.
Ο τουρισμός έχει αποδείξει επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια, την κρίσιμη συμβολή του στην εθνική οικονομία. Είναι ο κλάδος που, ακόμα και κάτω από τις πιο δύσκολες συνθήκες, δεν έπαψε να δημιουργεί εθνικό πλούτο, θέσεις εργασίας και εισοδήματα.
Ήταν μάλιστα αυτός, που δέχθηκε το ισχυρότερο πλήγμα από την πανδημία. Και παρ’ όλα αυτά, όχι μόνο άντεξε, αλλά κατάφερε να πρωταγωνιστήσει στην πορεία ανάκαμψης της οικονομίας το 2021.
Η φετινή χρονιά ξεκίνησε με ιδιαίτερα υψηλές προσδοκίες για τον κλάδο. Με την πανδημία να βρίσκεται σε ύφεση. Με την Ελλάδα να έχει ενισχύσει τη θέση της, ως ασφαλής τουριστικός προορισμός στην Ευρώπη. Με τις προκρατήσεις να κινούνται σε υψηλότερα επίπεδα ακόμη και από το 2019.
Έχουμε, ωστόσο, νέες ανατροπές, εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της εκτίναξης των τιμών στην ενέργεια και τα τρόφιμα.
Ακόμη είναι νωρίς για να γίνουν εκτιμήσεις, ως προς την επίπτωση που θα έχουν οι εξελίξεις αυτές στην τουριστική κίνηση. Η έκθεση στη ρωσική αγορά είναι σχετικά περιορισμένη. Ωστόσο υπάρχει ένας ευρύτερος προβληματισμός για την πορεία των αφίξεων από μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές, οι οποίες πλήττονται από την άνοδο του πληθωρισμού.
Όλα αυτά μένει να τα δούμε στο επόμενο διάστημα.
Έχουμε λόγους να αισιοδοξούμε, ότι το «πάγωμα» που βλέπουμε σήμερα θα είναι προσωρινό. Εφόσον η κατάσταση στην Ουκρανία εξομαλυνθεί στο επόμενο διάστημα, μπορούμε να αναμένουμε μια ακόμη καλή τουριστική χρονιά για φέτος.
Σε μια ακόμη ταραγμένη περίοδο, η Ελλάδα όχι μόνο διατηρεί, αλλά και ενισχύει το προφίλ που έχτισε στη διάρκεια της πανδημίας. Το προφίλ μιας σύγχρονης και ασφαλούς ευρωπαϊκής χώρας. Μιας χώρας, που επιλέγει να βρίσκεται στη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Υποστηρίζοντας την ελευθερία, τη δημοκρατία και τη διεθνή νομιμότητα.
Θεωρώ ότι η δυναμική που αναπτύχθηκε τα προηγούμενα χρόνια ως προς τις αφίξεις, δύσκολα θα αντιστραφεί, παρά τις αναταράξεις.
Αυτή η δυναμική, όμως, σε καμία περίπτωση δε δικαιολογεί εφησυχασμό. Στόχος δεν είναι απλώς να αυξάνονται οι αφίξεις, αλλά και τα έσοδα και η προστιθέμενη αξία που παράγει ο τουριστικός κλάδος.
Κι αυτό θα γίνει μέσα από τη σταδιακή άμβλυνση της εποχικότητας. Μέσα από τη χωρική επέκταση της τουριστικής δραστηριότητας, σε περισσότερες περιφέρειες και περιοχές. Μέσα από την αύξηση της μέσης δαπάνης και της διάρκειας παραμονής κάθε επισκέπτη.
Όλα αυτά δε θα επιτευχθούν με λειτουργία «αυτόματου πιλότου». Χρειάζεται προσεκτικός, στοχευμένος και μακρόπνοος σχεδιασμός.
Ένας σχεδιασμός, που θα επιτρέψει τη μετάβαση, από ένα αυτοσχέδιο και άναρχο μοντέλο του παρελθόντος, σε ένα νέο, περισσότερο οργανωμένο και συνεκτικό υπόδειγμα.
Ένα μοντέλο που θα επιτρέπει σε κάθε περιφέρεια της χώρας να διαμορφώνει το δικό της προϊόν, τη δική της αλυσίδα αξίας. Ανάλογα με τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα. Αλλά πάντα με όρους βιωσιμότητας, ποιότητας, ανταγωνιστικότητας, καινοτομίας.
Στο επόμενο διάστημα, έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε αρκετά βήματα σε αυτή την κατεύθυνση. Αξιοποιώντας πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, μπορούν να υποστηριχθούν ποιοτικές επενδύσεις.
Επενδύσεις για την ανάπτυξη των ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Για πράσινες επενδύσεις αναβάθμισης των ξενοδοχειακών καταλυμάτων. Για την αναβάθμιση των υπηρεσιών των μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων. Για την αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης, για την επιμόρφωση και τον εμπλουτισμό των δεξιοτήτων των εργαζομένων στον τουρισμό.
Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε επενδύσεις και δράσεις που δημιουργούν ένα πιο σύνθετο τουριστικό προϊόν. Και επιτρέπουν πιο ολοκληρωμένες, μοναδικές εμπειρίες για τον επισκέπτη.
Σε αυτό το πλαίσιο είναι ιδιαίτερα σημαντική η σύνδεση του τουρισμού με τον αγροτοδιατροφικό κλάδο, με τη μεταποίηση, με τον πολιτισμό, την εκπαίδευση.
Θα πρέπει, επίσης, να εστιάσουμε στην αξιοποίηση νέων τεχνολογιών και καινοτομιών, που αναπτύσσονται από το οικοσύστημα νεοφυούς επιχειρηματικότητας της χώρας. Καινοτομιών που μπορούν να εφαρμοστούν στην παρουσίαση των πολιτιστικών πόρων της χώρας, στην πληροφόρηση των επισκεπτών και σε πολλά ακόμα.
Πέρα, όμως, από τις ιδιωτικές επενδύσεις, κρίσιμη προϋπόθεση για μια ποιοτική τουριστική ανάπτυξη, είναι η επάρκεια και η αποτελεσματική λειτουργία των δημόσιων υποδομών. Ειδικά σε τομείς όπως οι μεταφορές, οι συγκοινωνίες, τα ψηφιακά δίκτυα, η ενέργεια, αλλά και η υγεία.
Γιατί όσο και να προσπαθεί ο ιδιωτικός τομέας, τόσο η επιλογή, όσο και η εμπειρία του επισκέπτη, θα κρίνεται όλο και περισσότερο από την ποιότητα αυτών των υπηρεσιών.
Σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή, μπορεί να έχει και η αξιοποίηση των ΣΔΙΤ για ανταποδοτικά έργα δημιουργίας ή αναβάθμισης υποδομών: τουριστικοί λιμένες, δομές εξυπηρέτησης ιατρικών τουριστών και πολλά άλλα.
Τέλος, είναι αυτονόητο ότι η τουριστική ανάπτυξη προϋποθέτει ένα σταθερό και ξεκάθαρο ρυθμιστικό περιβάλλον. Με απλούστερο πλαίσιο χωροθέτησης και αδειοδότησης τουριστικών επενδύσεων. Το οποίο επιτρέπει σε κάθε επενδυτή να γνωρίζει που μπορεί να επενδύσει και σε τι, τηρώντας αυστηρούς κανόνες αειφορίας.
Προϋποθέτει ένα σταθερό και βιώσιμο επιχειρηματικό περιβάλλον. Με ανταγωνιστικό και σταθερό φορολογικό σύστημα. Με βιώσιμες συνθήκες χρηματοδότησης. Με λιγότερη γραφειοκρατία και καλύτερη λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών.
Προϋποθέτει, πάνω από όλα, συνένωση δυνάμεων. Συντονισμό, συνεργασία και έξυπνες συμπράξεις μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων: από την κυβέρνηση και την τοπική αυτοδιοίκηση, μέχρι τις επιχειρήσεις και την κοινωνία.
Σε αυτή την κατεύθυνση, κάνουμε σήμερα ως ΕΒΕΑ ένα σημαντικό βήμα, υπογράφοντας μνημόνιο συνεργασίας με τον ΕΟΤ. Θεωρώ την κοινή αυτή πρωτοβουλία ιδιαίτερα σημαντική. Και μπορώ από τώρα να δεσμευθώ ότι δεν θα μείνει «στο χαρτί». Σκοπός μας είναι να γίνει πράξη, μέσα από ουσιαστικές κοινές δράσεις. Που θα προσθέσουν αξία στις επιχειρήσεις, στον τουρισμό και στην εθνική οικονομία.
