Η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών αποτελεί καίριο παράγοντα στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στα επόμενα χρόνια. Είναι απαραίτητη στην προσπάθεια οικοδόμησης ενός υγιούς και βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης, με θετικό αποτύπωμα στην ελληνική κοινωνία.

Η χώρα μας έχει ένα εξαιρετικό γυναικείο δυναμικό. Το 51% των Ελληνίδων στις ηλικίες 25 έως 34 ετών έχουν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στους άνδρες είναι 35%. Οι γυναίκες διδάκτορες αγγίζουν πλέον το 50% στο σύνολο των διδακτόρων. Και η Ελλάδα έχει υψηλή θέση πανευρωπαϊκά, όσον αφορά το ποσοστό των γυναικών επιχειρηματιών, στο σύνολο του εργατικού πληθυσμού.

Την ίδια στιγμή, όμως, το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας είναι ένα από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη. Οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στις σταδιοδρομίες των τομέων της έρευνας και της καινοτομίας.

Το ποσοστό της γυναικείας επιχειρηματικότητας αρχικών σταδίων – παρά το ότι αυξάνεται – παραμένει αισθητά χαμηλότερο από το αντίστοιχο των ανδρών. Και στο μεγαλύτερο μέρος του συνδέεται με την επιχειρηματικότητα ανάγκης. Με την ανάληψη επιχειρηματικής δραστηριότητας, λόγω έλλειψης άλλων επιλογών εργασίας.

Σύμφωνα με τη σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ, για περισσότερες από 7 στις 10 γυναίκες επιχειρηματίες αρχικών σταδίων, το πρωτεύον κίνητρο είναι ο βιοπορισμός. Με άλλα λόγια η επιχειρηματικότητα λειτουργεί ως διέξοδος, για να αποκτήσουν ένα εισόδημα, για να μην είναι άνεργες. Και τείνουν κυρίως να στρέφονται σε κλάδους με μικρή σχετικά αναπτυξιακή δυναμική.

Είναι πολύ μικρότερα τα ποσοστά της γυναικείας επιχειρηματικότητας, που έχουν ως κίνητρο την αξιοποίηση μιας επιχειρηματικής ευκαιρίας.

Είναι πολύ μικρότερα τα ποσοστά των γυναικών επιχειρηματιών, που εστιάζουν σε δυναμικούς τομείς: στις νέες τεχνολογίες, στις υπηρεσίες προς επιχειρήσεις, στη μεταποίηση, στον πρωτογενή τομέα.

Έχουμε, λοιπόν, αρκετό δρόμο ακόμα μπροστά μας για να αυξήσουμε ποσοτικά και ποιοτικά τη συμμετοχή των γυναικών στην επιχειρηματικότητα και ευρύτερα στην οικονομική δραστηριότητα του τόπου. Κι αυτή η προσπάθεια περνά σαφώς από τη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης των γυναικών στην αγορά εργασίας.

Γιατί η ενεργός συμμετοχή στην εργασία, δεν εξασφαλίζει μόνο εισόδημα και βιοπορισμό. Είναι αυτή που βοηθά τις γυναίκες να καλλιεργήσουν τις δεξιότητές τους, να αποκτήσουν εμπειρία, να χτίσουν επαγγελματικά δίκτυα. Και να είναι σε καλύτερη θέση – εφόσον επιθυμούν – να αναλάβουν δικές τους επιχειρηματικές πρωτοβουλίες.

Θα πρέπει να απομακρύνουμε εμπόδια εντός και εκτός του χώρου εργασίας.  Με κυριότερο τη μέχρι τώρα απουσία προσιτής και ποιοτικής φροντίδας για παιδιά ή και ηλικιωμένους.

Θα πρέπει να σχεδιάσουμε σύγχρονα εργαλεία χρηματοδότησης της γυναικείας επιχειρηματικότητας, αλλά και μηχανισμούς ενημέρωσης, επιμόρφωσης, πρόσβασης σε πόρους και υποστήριξη. Να δημιουργήσουμε περισσότερες ευκαιρίες δικτύωσης των γυναικών επιχειρηματιών με εν δυνάμει επενδυτές και επιχειρηματικούς αγγέλους.

Θα πρέπει, μέσω της εκπαίδευσης, να εμπνεύσουμε τα κορίτσια να σπουδάσουν και να σταδιοδρομήσουν στους τομείς STEM.

Θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε κοινωνικά στερεότυπα που αφορούν τόσο τα δύο φύλα, όσο και την επιχειρηματικότητα. Να αντιμετωπίσουμε προκαταλήψεις όπως, για παράδειγμα, ότι η επαγγελματική επιτυχία είναι σημαντικότερη για τους άνδρες ή ότι οι γυναίκες υστερούν σε ηγετικές ικανότητες.

Τα τελευταία χρόνια αναγνωρίζουμε ότι έχουν γίνει αρκετά βήματα στη σωστή κατεύθυνση. Είχαμε νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη θωράκιση γυναικών από διακρίσεις στην εργασία, με την επέκταση των γονικών αδειών και τη θεσμοθέτηση των αδειών πατρότητας και με κίνητρα για χώρους φύλαξης παιδιών σε επιχειρήσεις.

Έχουμε πλέον ένα Κέντρο Καινοτομίας για τις Γυναίκες, το οποίο παρέχει ενθάρρυνση και υποστήριξη στις γυναίκες που δραστηριοποιούνται στην έρευνα, στην καινοτομία και στην επιχειρηματικότητα.

Μέσω του νέου ΕΣΠΑ αναμένουμε νέες δράσεις και εργαλεία, για την ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας, για την αύξηση της γυναικείας απασχόλησης και για την εναρμόνιση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής.

Μπορούμε και πρέπει να κάνουμε ακόμη περισσότερα. Και θεωρώ ότι η πιο κρίσιμη μάχη θα δοθεί στο πεδίο της κουλτούρας, της νοοτροπίας.

Η επιχειρηματικότητα δεν έχει φυλετικά χαρακτηριστικά. Η τόλμη, η δημιουργικότητα, η αφοσίωση, η επιμονή και η εργατικότητα – τα στοιχεία που βρίσκονται διαχρονικά στη βάση της επιχειρηματικής επιτυχίας – βρίσκονται εξίσου σε γυναίκες και σε άνδρες.

Στο σημερινό περιβάλλον, όμως, είναι εξίσου σημαντική η ύπαρξη επιχειρηματιών με ηγετικές ικανότητες, με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη, με ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Ανθρώπων που αντιλαμβάνονται τη σημασία της βιώσιμης ανάπτυξης. Που μπορούν να ισορροπούν οικονομικούς και μη στόχους. Που έχουν το εσωτερικό κίνητρο, την ικανότητα και την ενέργεια, να αλλάξουν προς το καλύτερο τη ζωή τους, αλλά και τις ζωές των ανθρώπων γύρω τους.

Σε όλη την Ελλάδα, στην Περιφέρεια – και σε αυτή την αίθουσα – υπάρχουν πολλές γυναίκες, που επιχειρούν, εργάζονται και πετυχαίνουν με αυτά τα χαρακτηριστικά.

Αξίζει να τους δώσουμε το λόγο. Να ακούσουμε τις ιστορίες και την εμπειρία τους. Να δημιουργήσουμε υγιή παραδείγματα και πρότυπα για τη νέα γενιά. Για όλες τις γυναίκες που έχουν φιλοδοξίες και όνειρα για πρόοδο.

Αξίζει να προβάλλουμε την επιχειρηματικότητα, ιδιαίτερα την καινοτόμο, δημιουργική επιχειρηματικότητα, ως επιλογή σταδιοδρομίας για τους νέους ανθρώπους ανεξαρτήτως φύλου.

Με κατάλληλες παρεμβάσεις στην εκπαίδευση, στην αγορά εργασίας, στην κοινωνική πολιτική. Με έξυπνα εργαλεία και κίνητρα για την ανάπτυξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Αλλά και με  πρωτοβουλίες σε επίπεδο κοινωνίας, θα μπορέσουμε να «ξεκλειδώσουμε» πολύτιμη προστιθέμενη αξία, για την εθνική οικονομία, για την Ελλάδα και για κάθε περιφέρεια.

Ως ΕΒΕΑ συνεχίζουμε να συμμετέχουμε ενεργά σε αυτή την προσπάθεια. Θερμά συγχαρητήρια στους συναδέλφους του Επιμελητηρίου Δράμας, για τη διοργάνωση της αποψινής εκδήλωσης.

Περιμένω με μεγάλο ενδιαφέρον να ακούσω τις τοποθετήσεις και τη συζήτηση που θα ακολουθήσει.