Για ένα βιώσιμο μέλλον των επιχειρήσεων
Σήμερα, οι παγκόσμιες γεωπολιτικές, κλιματικές και πολιτικές εξελίξεις αναδεικνύουν τη σημασία της επίτευξης του στόχου της Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Είναι αλήθεια ότι για αρκετές δεκαετίες τόσο τα κράτη όσο και οι επιχειρήσεις εστίασαν αποκλειστικά σχεδόν στην επίτευξη βραχυχρόνιων οικονομικών στόχων, υποβαθμίζοντας τον αντίκτυπο στο περιβάλλον και στην κοινωνία. Αποτέλεσμα ήταν να αντιμετωπίζουμε σήμερα σοβαρές προκλήσεις, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, η εξάντληση των φυσικών πόρων, η ξηρασία και η επισιτιστική κρίση, αλλά και σοβαρή επιδείνωση των ανισοτήτων, γεγονός που προκαλεί ήδη ανησυχητικά φαινόμενα, σε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο.
Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτεί συνεργασία και προσπάθεια, καθώς είναι πια προφανές ότι καμία χώρα δεν μπορεί να τις αντιμετωπίσει μεμονωμένα. Απαιτεί συστράτευση των κυβερνήσεων, των κοινωνιών και βεβαίως των επιχειρήσεων, μέσα από την υιοθέτηση μιας νέας κουλτούρας, η οποία ενσωματώνει τους τρεις βασικούς πυλώνες της αειφόρου ανάπτυξης: την εταιρική διακυβέρνηση, την κοινωνική ευθύνη και την προστασία του περιβάλλοντος.
Σημείο αναφοράς για τον ορισμό της Βιώσιμης Ανάπτυξης αποτελεί η υιοθέτηση των 17 Αρχών των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και οι 10 Αρχές του Global Compact, που σηματοδότησαν την εισαγωγή συγκεκριμένων δεικτών μέτρησης της αποτελεσματικότητας των προσπαθειών των επιχειρήσεων, στους συγκεκριμένους τομείς.
Οι πρωτοβουλίες αυτές σηματοδότησαν μια σημαντική στροφή σε βιώσιμες στρατηγικές από την πλευρά των επιχειρήσεων. η οποία επιταχύνθηκε μετά την εφαρμογή της νέας οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εισάγει ενισχυμένες υποχρεώσεις και συγκεκριμένα πρότυπα αναφοράς, με πεδίο εφαρμογής που περιλαμβάνει πλέον και τις μικρομεσαίες εισηγμένες επιχειρήσεις.
Είναι αλήθεια ότι μέχρι πριν από μερικά χρόνια η έννοια της εταιρικής υπευθυνότητας αντιμετωπιζόταν ως μια παράπλευρη λειτουργία – μια πηγή κόστους, ενδεχομένως και «πολυτέλεια» – η οποία δεν είχε σύνδεση με τη δραστηριότητα και τη στρατηγική της επιχείρησης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο αρκετά προγράμματα κοινωνικής ευθύνης στο παρελθόν χαρακτηρίστηκαν από έλλειψη συνέχειας και χαμηλή αποτελεσματικότητα.
Υπάρχουν, επίσης, αρκετά παραδείγματα επιχειρήσεων σε διεθνές επίπεδο, οι οποίες εστίασαν την εταιρική τους υπευθυνότητα στο θέμα της κλιματικής αλλαγής, αγνοώντας άλλα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες, όπως είναι η καταπολέμηση της ανισότητας και των αποκλεισμών, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κ.ά. Ακόμη χειρότερα, είναι γνωστό παγκοσμίως το φαινόμενο του greenwashing, από εταιρείες που υιοθετούν ψευδεπίγραφες οικολογικές πολιτικές για λόγους εικόνας και κερδοσκοπίας, ενώ η δραστηριότητά τους μπορεί ακόμη και να προκαλεί αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον.
Οι κρίσεις του 21ου αιώνα αποκάλυψαν προϋπάρχουσες αδυναμίες στην εταιρική διακυβέρνηση. Ανέδειξαν όμως, επίσης, ότι στην νομοτελειακή σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην επένδυση και την ανάπτυξη, η επένδυση οφείλει να φέρει χαρακτηριστικά που μέχρι σήμερα υποτιμούσαμε.
Οι πραγματικά υπεύθυνες επιχειρήσεις έχουν υποχρέωση να απομακρυνθούν σταδιακά από το ανελέητο κυνήγι του άμεσου κέρδους και να εστιάσουν στη δημιουργία όρων μακροπρόθεσμης επιτυχίας, λειτουργώντας ως «δύναμη για το καλό» στις κοινωνίες που τις περιβάλλουν. Βιώσιμη ανάπτυξη σημαίνει βιώσιμη επένδυση. Δηλαδή, ρεαλιστική εκτίμηση του ρίσκου, μακρόχρονη ανάληψη ευθύνης απέναντι στους εργαζομένους και την κοινωνία, και υιοθέτηση επιχειρηματικών πρωτοβουλιών που προωθούν την καινοτομία.
Ως Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, εκπροσωπώντας τις επιχειρήσεις με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο ΑΕΠ της χώρας, υποστηρίζουμε και προωθούμε ενεργά την υιοθέτηση και εφαρμογή των αρχών της εταιρικής διακυβέρνησης και στρατηγικών βιώσιμης επιχειρηματικότητας από τα μέλη μας. Ιδιαίτερα, εστιάζουμε στην ενθάρρυνση και καθοδήγηση των μικρότερων επιχειρήσεων, ώστε να ενσωματώσουν τα κριτήρια βιωσιμότητας στη στρατηγική και στις καθημερινές πρακτικές τους.
Είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο ότι η έννοια της Βιώσιμης Ανάπτυξης έχει αρχίσει και αποκτά ολοένα πιο πλατιές και βαθιές ρίζες στο ελληνικό επιχειρηματικό οικοσύστημα. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε να αυξάνεται σταθερά ο αριθμός των εταιριών που σχεδιάζουν και υλοποιούν δράσεις με στρατηγικό προσανατολισμό, με διάρκεια και ουσιαστικό θετικό αποτύπωμα σε τομείς όπως είναι η εκπαίδευση και η κατάρτιση, το περιβάλλον, η υγεία.
Ωστόσο, η πρόοδος δεν θα πρέπει να μας εφησυχάζει. Ζούμε σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται ταχύτατα και τα επιτεύγματα του χθες κινδυνεύουν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να ξεπεραστούν από τις ανάγκες του αύριο. Μπροστά μας έχουμε μεγάλες και σύνθετες προκλήσεις. Για τη διαχείρισή τους θα χρειαστεί να εξαντλήσουμε την ευρηματικότητά μας, να αναζητήσουμε νέες προσεγγίσεις και νέους τρόπους συνεργασίας.
Η ενίσχυση των προσπαθειών μας σε αυτή την κατεύθυνση είναι μονόδρομος. Η εταιρική διακυβέρνηση, η κοινωνική ευθύνη και η προστασία του περιβάλλοντος είναι η μόνη ρεαλιστική επιλογή, για επιχειρήσεις που θέλουν να αναπτύσσονται σε στέρεο οικονομικό και κοινωνικό έδαφος. Είναι η μόνη επιλογή, αν θέλουμε ένα βιώσιμο μέλλον για όλους.
