Για μια ανάπτυξη με δυναμισμό και αντοχή
Οι ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ για τον ρυθμό ανάπτυξης και τις δημοσιονομικές επιδόσεις του 2024, καθώς και οι πρόσφατες αναβαθμίσεις από τους οίκους Moody’s και S&P, επιβεβαίωσαν τη θετική δυναμική της ελληνικής οικονομίας, σε ένα περιβάλλον εντεινόμενων διεθνών αναταράξεων.
Ζητούμενο όμως, παραμένει η διατήρηση υψηλού ρυθμού ανάπτυξης στα επόμενα χρόνια, με δεδομένο ότι η ώθηση του Ταμείου Ανάκαμψης θα αρχίσει σταδιακά να υποχωρεί μετά το 2025. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της επιτάχυνσης επενδύσεων που αυξάνουν την παραγωγικότητα της οικονομίας και συμβάλλουν στην εξισορρόπηση του εξωτερικού ισοζυγίου της χώρας.
Είναι αλήθεια ότι την τελευταία πενταετία οι επενδύσεις αυξάνονται συστηματικά, έχοντας αγγίξει το 16% του ΑΕΠ. Ωστόσο, η απόσταση από τον μέσο όρο της Ε.Ε. παραμένει μεγάλη και θα χρειαστεί οι προσπάθειες να ενταθούν ώστε το μερίδιό τους στο ΑΕΠ να προσεγγίσει σταδιακά τουλάχιστον το 20%.
Πέραν της ποσοτικής ενίσχυσης, είναι απαραίτητη η ποιοτική αναβάθμιση του μείγματος των επενδύσεων, με όρους προστιθέμενης αξίας και στόχο τη μετάβαση σε ένα νέο, ανθεκτικό παραγωγικό μοντέλο. Ένα νέο υπόδειγμα με κύριους πυλώνες τη βιομηχανία, την υψηλή βιοτεχνία, τον πρωτογενή τομέα και τον τουρισμό, που θα στηρίζεται στην καινοτομία, θα δημιουργεί εξαγωγές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Απαιτούνται ακόμη περισσότερα μέτρα και μεταρρυθμίσεις που αυξάνουν την επενδυτική ελκυστικότητα της χώρας: φορολογικά και θεσμικά κίνητρα, ιδιαίτερα για επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη και νέες τεχνολογίες, περαιτέρω μείωση της γραφειοκρατίας με ενεργοποίηση του ψηφιακού κράτους και επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων, αναβάθμιση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης και του χωροταξικού πλαισίου. Χρειάζονται πολιτικές για στοχευμένη προσέλκυση επενδύσεων σε κλάδους αιχμής, καθώς και αξιοποίηση των ΣΔΙΤ για την ανάπτυξη και την αναβάθμιση υποδομών. Οι πολιτικές αυτές πρέπει να συνδυαστούν με πρωτοβουλίες για μείωση του κόστους κεφαλαίου και βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση, καθώς και με ουσιαστικά κίνητρα για ενίσχυση συνεργιών και ενδυνάμωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Απαιτείται ενίσχυση του εξαγωγικού προσανατολισμού των ελληνικών επιχειρήσεων, με στρατηγική στόχευση σε νέες αγορές, με χρηματοδοτικά εργαλεία εγγυοδοσίας ειδικά για εξαγωγικές επιχειρήσεις και κίνητρα στον τομέα της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων με στόχο την αύξηση της προστιθέμενης αξίας τους.
Είναι, τέλος, απαραίτητο να επενδύσουμε ουσιαστικά στην αναβάθμιση και στην αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας, με σύνδεση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με τις ανάγκες της οικονομίας, με προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων, με κίνητρα για την επιστροφή εξειδικευμένων Ελλήνων του εξωτερικού και την αύξηση της συμμετοχής των νέων και των γυναικών στην εργασία.
Σε ένα παγκόσμιο σκηνικό που μεταβάλλεται γρήγορα και σε απρόβλεπτες κατευθύνσεις, η Ελλάδα δεν μπορεί να αρκεστεί σε συγκυριακή ανάκαμψη, ούτε να παραμείνει δέσμια μοντέλων του χθες. Τώρα είναι η στιγμή να αξιοποιήσουμε σωστά τους διαθέσιμους πόρους και να στηρίξουμε την ανάπτυξη σε ισχυρότερες, ανθεκτικές βάσεις.
